Daha önceki yazımızda mülakata gitmeden önce yapılması gerekenlere değinmiş ancak mülakat esnasında ve görüşmeye girerken nelere dikkat edilmesi gerektiğine temas etmemiştik. Bu yazımızda görüşme salonuna girmeden önce, salona girişte ve mülakat boyunca nelere dikkat edilmesi gerektiğini anlatıp yazının sonunda güncel mülakat hazırlık sorularına yer vereceğiz.
Mülakata uzak bir ilden gelecekseniz bir gün öncesinde sınav yerine gelip iyice dinlenmenizde fayda vardır. Aksi takdirde yol yorgunluğu, sınav heyecanı ile birleşecek komisyonda olumsuz bir izlenim bırakmanıza yol açacaktır. 2015 yılında mülakata, Başkent Öğretmenevi’nde katılmıştım. Geceyi öğretmenevinde geçirip sabah öğretmenevinin salonunda yapılan mülakata gecikme telaşı, yol stresi yaşamadan katılma imkânım olmuştu.
Sınav öncesinde gideceğiniz ülkenin tarihi, coğrafi ve önemli olayları hakkında okumalar yapmanızı tavsiye ederim. Suudi Arabistan için sınava giren bir adayın ‘’Suudi Arabistan’ın yönetim şekli cumhuriyettir’’ şeklinde bir cevap verdiğini düşünürsek o mülakat başlamadan bitecektir.
Mülakata gelirken koyu gri, lacivert ya da siyah bir takım elbise ile gelmenizde fayda olduğunu daha önce ifade etmiştik.
Sözlü sınavlarda beden dilinizin önemi büyüktür. Beden dili, vücut duruşu, jestler, mimikler, yüz ifadeleri ve göz hareketlerinden oluşan zihinsel ve fiziksel faaliyetlerle desteklenen, sözel olmayan iletişim şeklidir. Beden diliyle gönderilen sinyallerin büyük çoğunluğu bilinçaltı tarafından algılanarak işlenir ve yine bilinçaltımızın sistemine göre anlamlandırılır. Duruşunuz, hareketleriniz, jest ve mimiklerinizin yanında ses tonunuz da beden dilinizin önemli bir parçasıdır.
Bedenimizin herhangi bir duruş şeklinin bile insanda farklı anlam ve etkileri vardır. Çok bilgili ve donanımlı olduğunuzu ancak salona girdiğinizde hemen sandalyeye oturup bacak bacak üstüne atıp komisyon üyelerine meydan okuduğunuzu düşünelim. Ya da görüşme hâlindeyken kollarınızı bağlayarak komisyon üyelerine cevap verdiğinizi. Olur mu öyle şey dediğinizi duyar gibiyim. Elbette olmamalı! Yapılan araştırmalar yukarıdaki iki hareketin önemli iletişim hatası olduğunu ortaya koymaktadır. Beden dilini; konuşmada etkin ve vurgulu kullanmak iletişime duygu katar. Mutluluklarımızı, mutsuzluklarımızı, heyecanımızı, sevincimizi karşımızdaki kişilere en etkili beden diliyle aktarırız. Hatta çok basit bir nezaket gösterisi, sarf edeceğimiz yüzlerce kelimeden çok daha etkili olabilir. Bu nedenle içeriye girerken bıraktığınız ilk izlenim çok önemlidir.
İnsanlar üzerinde ilk izlenim 30 saniye içinde oluşur. Sonrasında gelişen olumlu-olumsuz durumlara bu ilk izlenim her zaman bilinçaltına etki eder. Biriyle tanıştığınız ilk birkaç saniyede hem kişisel olarak hem de profesyonel olarak karşı tarafa bazı izlenimler bırakırsınız. Ve bu izlenimler kaydedilip görüşmenizin geleceğinde belirleyici rol oynar. Bu nedenle eğer yoğun stres altında iseniz eliniz ayağınız titriyor, sesiniz kısılıyorsa içeriye girmeden önce mutlaka egzersizler ile kendinizi rahat bir hale getirmelisiniz.
Salona girdiğinizde açık bir beden dili ve göz temasıyla gülümseyerek kendinizi tanıtıp kişiye doğru hafifçe eğilerek görüşmeye başlayabilirsiniz. Karşınızdaki kişiyle aynı ses tonunu ve hızını kullanmak, uyum sağlamak açısından çok önemlidir. Konuşma hızınızı ve tonunuzu komisyona göre ayarlamanız yeterli olacaktır. Ayrıca uyum sağlamanın en etkili yollarından biri, karşınızdaki kişiyle benzer şekilde oturmak ve durmaktır.
Göz temasının azlığı pek çok durumda nezaketsizlik, samimiyetsizlik olarak yorumlanmaktadır. Göz teması, birisiyle iletişim kurmanın en önemli yollarından biridir. Göz temasından kaçınır, komisyon üyelerinin gözlerinin içine bakmazsanız, kendiniz hakkında iyi bir şey söylemiş olmazsınız. Korkuyorum, güvenim yok, bir şeyler saklıyorum dersiniz. Bu korkuyu, insanların gözlerinin içine bakarak ve gülümseyerek yenebilirsiniz. Göz temasının bir diğer etkisiyse ikna ediciliktir. Mülakatlarda karşımızdakini etkilemek ya da taleplerimizi kabul ettirmek için göz teması kurmak büyük önem taşır.
DOĞRU BEDEN DİLİ KULLANIMI
YÜZ: Canlı olun. Mümkün olduğunca gülün.
GÖZ: İnsanların yüzüne bakın. Konuşurken gözlerinizi kaçırmayın.
JESTLER: Jestlerinizin sözlerinizle aynı mesajları vermesini sağlamalısınız. Ellerin kenetlenmesi, kolların kavuşturulması, ellerinizin çene hizasında olması durumlarından kaçının.
BAŞ HAREKETLERİ: Karşınızdaki konuşurken başınızı ara sıra aşağı yukarı hareket ettirerek onu dinlediğinizi ve anladığınızı belli edin.
DURUŞ: Sizinle konuşan insanlara bakın. Mümkün olduğu kadar çok kişiye ara sıra da olsa bakmaya çalışın.
BEDEN DURUŞU: Ayaktaysanız dik durun, oturuyorsanız sandalye ve koltuğunuzu tam olarak doldurun ve arkanıza yaslanın. Biriyle konuşurken öne eğilin ve ilginizi gösterin.
YAKINLIK: İnsanlara daima onları rahatsız etmeyecek, mümkün olan en yakın mesafede durmaya gayret edin.
YÖNELİŞ: Daima konuştuğunuz ve sizinle konuşan insana dönük olun. İkiden fazla insanla bir grup oluşturuyorsanız, sizin için önemli olanların dışındakilere merkezinizi kapatmayın. Mümkün olduğu kadar çok kişiye merkezinizi açık tutun.
SES: Çok fazla, çok yavaş ve çok hızlı konuşmaktan kaçının. Sesinizin yüksekliğini ve tonunu bulunduğunuz çevreye göre ayarlayın.
BEDEN DİLİNDE OTURMA ŞEKLİ VE ANLAMLARI Beden dilinde oturma şekilleri ve oturma düzenleri kişiler hakkında bize bazı ipuçları verir. Oturma mesafesi, kişilerin samimiyet derecesini gösterir. Kişinin yönü de kiminle iletişim içinde bulunmak istediğini veya kiminle iletişime geçmek istemediğini gösterir. Otururken herhangi bir kişiye eğilmek ona ilgi gösterildiğini vurgular. İnsanlar genellikle iletişim kurmak istedikleri veya hoşlandıkları kişilere doğru eğilir. Dolayısıyla görüşme esnasında süklüm püklüm oturmak sizin hakkınızda komisyon üyelerine iyi bir mesaj vermeyecektir.
Görüşme esnasında imajınıza zarar verebilecek pek çok etken mevcuttur. Örneğin, takım elbiseyle spor ayakkabı giymek, ütüsüz pantolonlar, gömlek içine çizgili atlet veya logolu tişört giymek, kalitesiz ve uyumsuz kravatlar, çorap giymemek, rengi atmış siyah giysiler, şeffaf giysiler, sloganlı rozetler, kaçmış çoraplar imaj zedeleyici etkenlere örnek gösterilebilir. Özensiz tıraş, kepek, aşırı parfüm kokusu, garip vücut kokuları, saç tıraşının geçmiş olması, dökülmüş ojeler, tamir gerektiren ayakkabı topukları, boyasız ayakkabılar, kötü kokan nefes gibi unsurlar tepki çekebilir. Düzgün bir profesyonel imaj oluşturabilmek için temizliğinize çok dikkat etmelisiniz.
Yukarıda sayılan imaj zedeleyici etkenlere maruz kalmamak için saçların uygun şekilde kesilmiş ve düzeltilmiş olması gerekir. Saç bakımında üç önemli konuya dikkat etmelisiniz, kesim, renk ve şekil. Saç kesiminiz yaşam tazınıza uygun olmalıdır. Burun ve kulak kıllarının alınmış olması da çok önemlidir. Cildin solgun, bakımsız, lekeli ve sağlıksız gözükmesi ciddi bir imaj kaybına yol açabilir. Dişler bakımlı, temiz ve düzenli olmalıdır. Çarpık, sararmış, bakımsız dişler gülümsemenizi etkiler ve kendinize güvensiz gözükmenize yol açar. Eller ve tırnaklar mutlaka temiz ve bakımlı olmalıdır. Temiz kokmak son derece önemlidir, ancak parfüm riskli bir konudur.
Komisyonun sorduğu sorulara net ve anlaşılır cevaplar vermek, bilmediği sorular olduğunda bunu rahatlıkla ifade edebilmek son derece önemlidir. Yazılı sınavda bilgi düzeyiniz zaten ölçüldü, bu sınavda sizin liyakat, kendinize olan güveniniz ve temsil kabiliyetinizin ölçüldüğünü unutmalısınız. Komisyonun girdiğim sınavda ‘’Ekonomi’’ alanından sorduğu soruya ‘’Bilmiyorum’’ diye cevap verdiğimde komisyon başkanı ‘’Emin misiniz hocam?’’ diye sormuştu. Ben de ‘’Ekonomi ile ilgili hiçbir çalışmam olmadı, bu alan ilgilendiğim bir alan da değil zaten. Okumalarımı tarih, edebiyat ve din alanında yapıyorum, demiştim. Komisyon da diğer sorulara geçmişti. Bu nedenle mış gibi yapmanıza gerek yok. Biz öğretmenler yılların verdiği tecrübe ile karşımızdaki öğrenci bilmediği bir soruya cevap vermeye çalışıyor gibi yaptığında nasıl o öğrenciyi anlıyorsak komisyon üyeleri de bu tarz eylemimizi anladığında imajımız zedelenecektir.
Hayatta birçok sınava giren siz meslektaşlarıma başarılar dilerim.
Mülakat Soruları:
- Siham-ı Kaza isimli eser kime aittir?
- Fatih’in son seferi hakkında bilgi veriniz.
- Akıl ve Erdem isimli eser kime aittir?
- Şair-i Azam kimdir?
- Manda ve Himaye kesin olarak hangi kongrede reddedildi?
- Dragut kimdir?
- Şeyh Sait ayaklanması soncuunda hangi kanun çıkarılmıştır?
- Yavuz Sultan Selim Köprüsünün mimarı kimdir?
- Gönülden Gönüle eseri kime aittir?
- 222 sayılı kanuna göre tapu tahsisleri kimin adına yapılmaktadır?
- Yakup Kadri Karaosmanoğlunun Cemil karakteri hangi romandadır?
- Son padişah kimdir?
- İkili eğitimde öğle arası en az kaç dakika olmalıdır?
- Seydi Ali Reis kimdir?
- Güneydoğu Anadoludaki barajlar nelerdir ve hangi akarsular üzerine kurulmuştur?
- İslam Sohbetleri kime aittir?
- Batı Cephesinde kaybedilen savaş hakkında bilgi veriniz.
- 20 günlük devamsızlığı veya 45’in altında notları olan öğrenci nasıl ve ne zaman sınıf geçer?
- TTK’nın ilk başkanı kimdir?
- Kapalı Çarşı şiiri kime aittir?
- İlk Şehir hastanesi nerede açılmıştır?
- Osmanlı Devleti’nin Batılı devletlerle yaptığı ilk antlaşma nedir?
- 657 sayılı kanunda Evrakta Sahtecilik yapana verilen ceza nedir?
- Ankara Hükümetinin ilk başarısı nedir?
- Ihlamurlar Altında şiiri kime aittir?
- Farmason hakkında bilgi veriniz.
- Abdürrahim Karakoç hakkında bilgi veriniz.
- Rusya, 1. Dünya Savaşından hangi anlaşma ile çekilmiştir?
- Yorgun savaşçı romanı kime aittir?
- Tarihte ilk Müslüman Türk devleti hangisidir?
- Çocuğunu okula göndermeyene kaç tl ceza verilir?
- İlk mizah sözlüğü hangisidir?
- Tarihte Türk parasını kullanan ilk devlet hangisidir?
- Cengiz Aytmatov ve eserleri hakkında bilgi veriniz.
- Edebiyatın dönemlere ayrılmasında hangi olaylar etkilidir?
- Milli Eğitimin amaçları ve ilkeleri hakkında bilgi veriniz.
- Minyatür sanatını ilk kimler kullanmıştır?
- Teşkilatı Esasiye nedir?
- Filozofların reisi kimdir_
- Cemil Meriç kimdir?
- Takrir-i Sükun Kanunu hakkında bilgi veriniz.
TEBÜK-SUUDİ ARABİSTAN
